مهمترین اصلی که در هر جامعه، به آن پرداخته میشود این است که افراد بتوانند، به راحتی و با حفظ احترام و حدود، کنار یکدیگر، زندگی کرده و کسی به شخصیت و حقوق معنوی آنها، صدمه نزند.
البته اشخاصی هستند که با بی توجهی به اصول اخلاقی، اقداماتی میکنند که به برخورد جدی و قانونی نیاز دارد.
یکی از موارد اخلال در امنیت و آسایش روانی اشخاص در جامعه، فحاشی است که قانون گذار، آن را جرم، تلقی نموده و برای آن، مجازات تعیین کرده است. از آنجا که جرم فحاشی، حسب مورد میتواند، حد یا تعزیر را در پی داشته باشد، برای آشنایی با حقوق خود و جلوگیری از احقاق آن، لازم است، با قوانین مربوط به فحاشی و مقابله قانونی با مرتکبین، آشنا شد.
فحاشی، در معنای عامیانه به معنای دشنام، بد دهنی و بدگویی به کار رفته است. در پاسخ به این سوال که حکم جرم فحاشی چیست، باید بدانیم که، به طور کلی میتوان، جرم فحاشی را به ۲ نوع قذف و غیر قذف تقسیم نمود. این جرم، در شرایطی محقق میشود که کسی در مورد دیگری، الفاظ رکیک و زشت به کار ببرد و باعث بی احترامی به فرد شود.
مواردی که فحاشی، جرم قذف نامیده میشود را قانون گذار در ماده ۲۴۵ قانون مجازات اسلامی، اینگونه تعریف میکند:
“قذف، عبارت است از نسبت دادن زنا یا لواط به شخص دیگر، هرچند مرده باشد. ” این جرم، میتواند از طریق لفظ و نوشتن، حتی به شکل الکترونیکی محقق شود.
مواردی که فحاشی نسبت به دیگری، غیر جرم قذف را در بر گیرد نیز در قانون، جرم نگاری شده است و در ماده ۶۰۸ و ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی، برای آن، مجازات تعیین شده است. این مورد نیز شامل توهین و استفاده از حرفهای رکیک میباشد که عرفا به خفیف شدن و کسر شان مجنی علیه، منتهی گردد.
فحاشی چه مجازاتی دارد؟
مجازات فحاشی چیست؟ در قالب توهین ساده: قانون گذار، حکم قانونی ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی را در قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، اینگونه کاهش داده داده است: “توهین به افراد، از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک، چنانچه موجب حد قذف نباشد، دارای مجازات جزای نقدی درجه شش خواهد بود. ” که این مقدار در ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی، بیش از بیست میلیون ریال تا هشتاد میلیون ریال، تعیین شده است.
مجازات فحاشی به مقامات: علاوه بر ماده ۶۰۸ قانون مجازات، ماده ۶۰۹ نیز مجازات جرایم توهین و فحاشی نسبت به مقاماتی، همچون روسای سه قوه، معاون رئیس جمهور، وزرا، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نمایندگان مجلس خبرگان، اعضای شورای نگهبان، قضات، اعضای دیوان محاسبات، کارکنان وزارتخانهها و موسسات و شرکتهای دولتی و شهرداریها را سه تا شش ماه حبس و یا تا (۷۴) ضربه شلاق و یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی، تعیین نموده است.
ماده ۵۱۴ قانون مجازات اسلامی نیز در مورد مجازات اهانت به رهبری، اینگونه بیان میدارد: «هر کس به حضرت امام خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی رضوانا… علیه و مقام معظم رهبری به نحوی از انحاء، اهانت نماید، به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.»
جرم قذف: چنانچه فحاشی، در قالب قذف انجام گیرد، بر اساس ماده ۲۵۰ و ۲۵۱ قانون مجازات اسلامی، حد قذف، هشتاد ضربه شلاق بوده و در صورتی موجب حد میشود که قذف شونده، هنگام قذف، بالغ، عاقل، مسلمان، معین و غیرمتظاهر به زنا یا لواط باشد، در غیر این صورت، قذف کننده، به سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری درجه شش، محکوم خواهد شد.
شکایت و ثبت جرم
برای شکایت از جرم فحاشی، شاکی باید، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی مراجعه نموده و پس از ثبت نام در سامانه ثنا، شکواییه خود را به همراه ادله اثبات جرم ثبت نماید. پس از طرح شکایت و ارائه شواهد و مدارک لازم، شکواییه به دادسرا، ارجاع میشود.
رسیدگی به جرم فحاشی
بعد از ثبت شکایت فحاشی و ارسال پرونده به شعبه دادسرای عمومی، دادسرا با بررسی محتویات پرونده، چنانچه نظر بر وقوع جرم فحاشی داشته باشد، قرار جلب به دادرسی صادر کرده و پرونده، پس از تایید دادستان و صدور کیفرخواست، برای دادگاه ارسال میشود.
سپس دادگاه کیفری دو، وقت رسیدگی را تعیین نموده و از طریق سامانه ثنا، به طرفین ابلاغ مینماید. قاضی پرونده به دلایل شاکی و مشتکی عنه، رسیدگی نموده و چنانچه نظر بر ارتکاب جرم توسط متهم داشته باشد، حکم بر محکومیت، صادر مینماید. حکم مذکور ظرف ۲۰ روز، قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر استان بوده و رای دادگاه تجدیدنظر، قطعی است.